Sayı: 16 / HİPERAKTİF ÇOCUK DEPRESYONDA

  • HİPERAKTİF ÇOCUK DEPRESYONDA

    Burak Doğangün, Nazlı Prinççi
    Özet :

    Hiperaktivite günümüzde, bir belirti olmanın ötesinde gün be gün popülaritesi artan, zaman zaman içinde sevimli bir afacanlığı da barındıran bir metafor haline gelmiştir. Çocuk psikiyatri kliniğinin kapısını açan bir anahtardır adeta. Bir belirti olarak hiperaktivite ise bir duramama, sakinleşememe halidir aslında ve adeta bebekliğin ilk dönemlerinden izler taşır. İç ve dış dünyadan gelen uyaranlara karşı bebek bütün ekstremitelerini harekete geçirir. Kasılır, gerinir ve bu bedensel aktiviteyi genellikle ani bir çığlık ve ağlama takip eder. Annenin ya da bakımverenin bebekten gelen mesajı alması, uygun ortamın sağlanmasıyla bebek teskin olur ve mesaj niteliği taşıyan bu aşırı etkinlik son bulur. Depresyon çocuklarda yetişkinlerden farklı olarak irritabilite yani huzursuzluk şeklinde kendisini gösterebilmektedir. Depresif duygulanıma karşı manik savunmaların ve bedensel dışavurumun kullanımı sıktır. Günümüzün popüler ruhsal rahatsızlığı olarak bilenen hiperaktivite depresyonla taban tabana zıt bir görsel tablo sergiler gibi görünse de aslında depresyonla iç içe olabilir. Yani depresyona karşı geliştirilen bir savunma düzeneği olarak nitelendirilmesi mümkündür. İçerideki boşluk bir nevi hareketlerle, bedenin kullanımıyla, yok sayılmak istenir. Boşluğu bilinç düzeyinde hissetmek, ruhsal olarak işlenmesi zor olan bir acıyı da beraberinde getirebileceğinden, bununla yüzleşme sanki bu sürekli hareketlilik haliyle engellenir. Bir sendrom olarak Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu klinikte sıklıkla karşılaşılan bir tanıdır. Bu tanının belirtileriyle başvuran hemen her çocuğa belirtilerin anlamları dikkatle incelenmeden teşhis konması riski önem arz eder. Bu yazıda okul çağı döneminde sıklıkla karşımıza çıkan dikkat eksikliği, hiperaktivite, motive ol(a)mama ve can sıkıntısı gibi belirtilerin anlamları ve depresyon ile muhtemel ilişkisi psikolojik, klinik ve nörobiyolojik açıdan tartışılmaya çalışılacaktır.

    Anahtar Kelimeler : Çocukluk dönemi, depresyon, dikkat eksikliği, hiperaktivite